De geschiedenis van de Mac: het hart van Apple

Het begin

Voordat Apple in 1984 de Macintosh uitbracht, had het bedrijf net de hele computerindustrie op z’n kop gezet. Maar nadat Steve Jobs uit het bedrijf was gezet, ging het met Apple bergafwaarts. Het bedrijf verloor een aanzienlijk marktaandeel aan de concurrentie van IBM, Microsoft en andere pc-fabrikanten. De Mac verkeerde in een crisis. Apple werd van hoofdrolspeler ineens de niche in de tech industrie.

Apple bevond zich in zijn ruigste positie ooit; het bedrijf was maanden verwijderd van een faillissement. De raad van bestuur van Apple, grotendeels bestaande uit dezelfde mensen als uit het tijdperk van Steve Jobs, moest uitzoeken hoe het bedrijf kon worden gered. Het werd de eerste transitie voor de Mac.

WWDC keynote speech van Steve Jobs

Steve Jobs blikte hier tijdens zijn keynote speech tijdens de WWDC 2005 kort op terug. Hij vatte de drie grote overgangen in de evolutie van de Mac kort samen.

Laten we het hebben over overgangen. De Mac heeft tot nu toe twee belangrijke overgangen gehad. De eerste was van 68k naar PowerPC. Die overgang gebeurde ongeveer tien jaar geleden in het midden van de jaren 90. Ik was er toen zelf niet bij, maar het team heeft fantastisch werk geleverd, heb ik gehoord. De PowerPC heeft Apple klaargemaakt voor het volgende decennium, dus dat was een goede zet.

De tweede grote overgang was echter nog groter. Dat was de overgang van OS 9 naar OS X, die we net een paar jaar geleden hebben voltooid, aan het begin van dit decennium. Dit was een hersentransplantatie. Hoewel deze besturingssystemen slechts één cijfer in naam verschillen, zijn ze compleet verschillend qua technologie. OS X is het meest geavanceerde besturingssysteem ter wereld en Apple is al twintig jaar bezig met de ontwikkeling ervan.

Vandaag is het tijd om met de derde overgang te beginnen. We willen constant de beste computers voor onze gebruikers maken. En dus is het nu tijd voor een derde overgang. En ja, het is waar: we gaan beginnen met de overgang van PowerPC naar Intel-processors.

Nu, meer dan twintig jaar later, moet Apple de Mac opnieuw redden en ‘overgang vier’ staat voor de deur.

Overgang 1: van 68k naar PowerPC

Apple verkeerde in een crisis. Hoewel de Macintosh een ware revolutie had ontketend, was het geen goede tijd voor het bedrijf. Flinke concurrentie stak de kop op in de vorm van Windows. Het OS van Microsoft had al snel een groot marktaandeel veroverd vanwege zijn ‘open’ karakter, waardoor elke computerfabrikant het platform in licentie kon nemen. Apple had tot dan toe met succes de Mac-verkoop in stand gehouden met desktop publishing-software. De lancering van Windows 3.0 en Windows 95 leken catastrofaal te worden voor het ooit visionaire computerbedrijf.

De productlijn van Apple was destijds ongelooflijk ingewikkeld. Daarnaast waren de Apple producten aanzienlijk duurder dan die van de concurrentie. Om te kunnen concurreren met recente Windows-releases, lanceerde Apple Mac OS 7, dat betere multitasking-mogelijkheden en een virtueel geheugen introduceerde. Het was echter ook zo gebouwd dat het een ​​meer geavanceerde systeemarchitectuur aankon.

De zoektocht naar een alternatief voor de 68K

Apple begon een alternatief voor zijn 68k-chips te onderzoeken en werd benaderd door Intel. Intel had de  PC industrie snel overgenomen met zijn ‘Complex Instruction Set Computer’-architectuur en een uniek end-to-end productieproces. Apple maakte zich echter zorgen. Het leek niet verstandig om computers te bouwen die dezelfde architectuur hebben als Windows-computers. Ook zag het bedrijf het niet echt zitten om alle marktaandeel aan een enkel bedrijf tegeven. Tenslotte dacht Apple ook dat Intel’s CISC-chips niet zouden kunnen concurreren met de op stapel staande ‘Reduced Instruction Set Computer’ ofwel RISC-architectuur van Motorola. Gelukkig was voor al die kopzorgen een simpele oplossing, die voordelen bood aan alle partijen.

AIM

In 1991 hebben Apple, IBM en Motorola de ‘AIM-alliantie’ opgericht. IBM-president Jack Kuehler was ervan overtuigd dat een zakelijk partnerschap met Apple nodig was om te concurreren met de stroom aan Windows OEM’s, en Apple was niet in staat om een dergelijke kans af ​​te wijzen. Hoewel de alliantie een flop dreigde te worden, resulteerde het wel in de ontwikkeling van de Motorola PowerPC-processor waarvoor OS 7 eigenlijk was bedoeld. Dit leidde tot een generatie van Apple computers met uitsluitend PowerPC-chips, terwijl Intel tegelijkertijd bleef innoveren.

De overgang naar PowerPC zorgde echter niet voor de verwachte stimulans van de verkoopcijfers. Daarnaast heeft de AIM-alliantie voor zowel Apple als IBM niet voor groei gezorgd. Dit zorgde ervoor dat Apple in de war raakte. Want sinds het ontslag van Steve Jobs in 1985 kreeg het bedrijf steeds meer het niet-innovatieve imago dat het altijd haatte.

Steve Jobs komt terug

Steve deed het ondertussen behoorlijk goed. Nadat hij was verwijderd uit het bedrijf dat hij zelf oprichtte, nam hij wat vrije tijd voordat hij in twee ondernemingen ging investeren.

De eerste was Pixar. De inmiddels legendarische filmstudio werd door Jobs voor 25 miljoen dollar van George Lucas gekocht. De studio werd bekend met zijn eerste computer-geanimeerde film Toy Story.

Het tweede bedrijf was NeXT. Dat bedrijf wilde high-end werkstations maken voor de onderwijsmarkt. het wilde daarbij revolutionaire technologieën toepassen, zoals een optische schijf. Ondanks hun vooruitsrevende technologie waren de hardware-verkopen slecht. Het bedrijf stopte daarom in 1993 met de verkoop van computers. Het bleef echter wel verder werken aan het NeXTSTEP-besturingssysteem. Het besturingssysteem was gebaseerd op een implementatie van UNIX die werd gebouwd bovenop de Objective-C-taal. Deze basis gaf NeXTSTEP de mogelijkheid om veel geavanceerder te zijn dan enig ander besturingssysteem voor de consument.

NeXT

In 1996 besloot Apple dat het niet in staat was het Mac OS te herontwikkelen tot een niveau dat nodig was om te concurreren met Windows. De raad van bestuur ging op zoek naar acquisities om het probleem op te lossen en zag in NeXT een belangrijk doelwit. In februari kondigde het bedrijf aan dat het NeXT zou aankopen voor 427 miljoen dollar.

De toenmalige CEO van Apple, Gil Amelio, bleek niet capabel genoeg om het noodlijdende bedrijf te redden. Hij stond bekend om zijn beroerde uitspraken en deed weinig om Apple’s financiële problemen op te lossen. In juli van dat jaar overtuigde Steve Jobs het bestuur om Amelio te ontslaan. In september zou Steve de rol van interim-CEO op zich nemen.

Microsoft

Microsoft en Apple waren inmiddels beruchte vijanden geworden door de release van Microsoft Windows. Jobs vond dat Bill Gates de grafische gebruikersinterface van Apple had gejat nadat hij hem in de vroege jaren 80 een demo had laten zien. Apple had Microsoft een licentie gegeven voor het gebruik van elementen van de Mac GUI voor Windows 1.0. Jobs beweerde dat Microsoft Mac-functies begon te kopiëren voor Windows 2.0. Dit resulteerde in een jarenlange rechtszaak tussen de twee bedrijven.

Daar bovenop kwam nog een vete: In 1992 maakte San Fransisco Canyon Company in opdracht van Apple een Windows-versie van Quicktime. In 1993 nam Intel contact op met hetzelfde bedrijf en vroeg hen om de prestaties van Windows Video Player te helpen verbeteren. Apple vermoedde dat het bedrijf hiervoor de code gebruikte die het had gemaakt tijdens de ontwikkeling van QuickTime voor Windows en daagde beide partijen voor het gerecht. Dit leidde ertoe dat de rechtbank Microsoft sommeerde om te stoppen met het gebruik van de code die bij de rechtszaak betrokken was en dat het bedrijf de wijzigingen ongedaan zou maken.

Stilte na de storm

Pas later werd bekend dat de juridische strijd van Apple en Microsoft in die tijd een hoogtepunt had bereikt. Enerzijds was Apple overtuigd dat het bewijs had gevonden dat Microsoft miljoenen regels code van Mac OS had gestolen, terwijl Bill Gates aan de andere kant dreigde met het stoppen van Office-ondersteuning op de Mac als er een nieuwe rechtszaak werd aangespannen.

Op de MacWorld Expo in januari 1997 maakte Jobs zijn eerste grote veranderingen bij Apple bekend. In zijn poging om het bedrijf uit het diepe dal te trekken verving hij bijna de hele raad van bestuur en werd hij voorzitter. Een tweede zeer belangrijk feit was de deal met Microsoft. De deal zorgde ervoor dat alle juridische gevechten werden beëindigd, gaf beide bedrijven patentlicenties, bracht Internet Explorer en Office terug naar de Mac en liet Microsoft 150 miljoen dollar investeren in ‘Apple-aandelen zonder stemrecht’.

Overgang 2: van OS 9 naar OS X

Kort nadat Apple de controle over Apple had overgenomen, onthulde Jobs in 1998 de iMac. Het was de grootste productlancering van de onderneming sinds de originele Macintosh. De alles-in-één PC had kleurrijke doorschijnende behuizingen en kon gemakkelijk worden verplaatst met de ingebouwde handgreep. Het apparaat was in hoge mate de personificatie van Jobs oorspronkelijke NeXT-ambities.

In 2000 introduceerde Apple formeel OS X, het nieuwe Mac-besturingssysteem dat bovenop NeXTSTEP is gebouwd. Apple begon de update langzaam uit te rollen naar de Mac. Tegen het einde van 2003 stond OSX vooraf geïnstalleerd op alle Macs die werden geleverd.

Toen OS X in 2001 bij de consument werd geïntroduceerd, waren de beoordelingen dramatisch slecht. Hoewel het project ambitieus was, draaide het besturingssysteem verschrikkelijk op de huidige Mac-hardware. Sommige populaire Mac-ontwikkelaars weigerden aanvankelijk zelfs om de update te ondersteunen.

OS X werd Windows-killer

Apple begon een snelle upgrade cyclus voor OS X, met jaarlijkse releases die werkten op alle hardware. Toen OS 10.4 Tiger in 2005 werd gelanceerd, was een Microsoft-manager naar verluidt verbijsterd over de snelheid waarmee het Apple besturingssysteem een ​vervaarlijke ​concurrent voor Windows was geworden.

Gedurende deze periode bleef Apple zijn hardware-lijn vereenvoudigen en bijwerken. Steve Jobs introduceerde een nieuwe productstrategie, die suggereert dat het bedrijf slechts vier productlijnen moet hebben: consumenten-desktop, consumenten-laptop, professionele desktop en professionele laptop. Apple bracht ondertussen een aantal succesvolle apparaten uit, waaronder de PowerBook en de Mac mini.

Overgang 3: van PowerPC naar Intel

Op WWDC 2005 maakte Steve Jobs een schokkende aankondiging. Het bedrijf zou niet alleen beginnen over te stappen van PowerPC- naar Intel-processors, maar had in het geheim Mac OS X al sinds de de eerste beslissing voor de overstap naar Intel-chips mee-gecompileerd. Dit betekende dat Apple geen nieuw besturingssysteem nodig had om de architectuurverandering te ondersteunen en had in feite een dual-booting product voor consumenten gecreëerd.

Apple had daarnaast Rosetta ontwikkeld. Met dit hulpmiddel konden op PowerPC gebaseerde apps op Intel-chips draaien. Hierdoor konden gebruikers alle Mac-software gebruiken, ongeacht de ondersteuning van ontwikkelaars. Tegen 2007 had Apple het Mac-assortiment volledig aangepast aan de nieuwste Intel-chipset. Bovendien maakte de Intel chip het theoretisch mogelijk om Windows op Mac-hardware te draaien. Dit werd realiteit met de lancering van Parallels Desktop in 2006 en de introductie van Boot Camp.

Hoewel de overgang moeiteloos leek, was de verhuizing een van de belangrijkste in de geschiedenis van de industrie. Bill Gates zei zelfs dat het Jobs grootste technische prestatie ooit was. Door de nieuwste Intel-chips te ondersteunen, kon Apple beter concurreren met Windows en begon het de prijzen te verlagen. Het bedrijf introduceerde apparaten zoals de MacBook, MacBook Pro en MacBook Air en begon hiermee langzaam zijn marktsegment terug te winnen.