Het globale RAM-tekort: waarom smartphones en laptops duurder of slechter worden in 2026
AI Ruan Moleman Vandaag, 
Leestijd: 4 minuten
Na het chipstekort in 2020 ligt er nu een ander tech-tekort op de loer die niet snel weg lijkt te gaan. We willen allemaal RAM, maar waarom?
(Afbeelding: Want)

Na het chiptekort in 2020 ligt er nu een ander tech-tekort op de loer dat niet snel weg lijkt te gaan. We willen allemaal RAM, maar waarom?

De constante groei in de tech-industrie zorgt voor een constante vraag aan onderdelen. Daar hebben we in 2020 al de eerste gevolgen van kunnen proeven met het inmiddels verholpen chiptekort. Nee, niet de zakjes van Lays, maar processor chips. Nu kijken we dus tegen een RAM-tekort aan en ook dat brengt negatieve gevolgen met zich mee.

Wat is RAM en waarom hebben we het nodig?

Om te begrijpen waarom er veel vraag is naar RAM is het handig om te weten wat het precies is. RAM staat voor Random Access Memory en noemen wij in het Nederlands werkgeheugen. Het werkgeheugen van een smartphone of laptop is goed te vergelijken met de breincapaciteit van de mens. RAM slaat processen en activiteiten op zodat je smartphone er snel bij kan als je het weer nodig hebt.

Stel je springt uit een groepsapp om even wat op Google op te zoeken. Je RAM slaat op dat je voor het laatst in de groepsapp voor Jan Smit-fans was gebleven en wat je aan het doen was. Is je RAM vol? Dan ‘sluit’ de app en moet alles opnieuw opgestart worden om het weer voor de geest te halen. Meer RAM betekent simpel gezegd dat je meer programma’s tegelijk kunt draaien zonder dat het vastloopt.

Steeds meer programma’s vragen echter steeds meer RAM omdat ze simpelweg krachtiger zijn. Daar waar vroeger 8 GB alleen voor topmodellen was gereserveerd, is het tegenwoordig al karig als je smartphone minder dan 16 GB heeft. Elk apparaat heeft dus RAM nodig om een brein te hebben. Als er één ding is dat een brein nodig heeft, dan is het een digitaal brein zelve, namelijk AI.

De prijzen van een DDR5 RAM
De goedkoopste DDR5 RAM met 32GB in een willekeurige winkel. (Afbeelding: Want)

Het is altijd AI

Met de komst van populaire chatbots als ChatGPT en Gemini is het gebruik van AI-modellen flink gestegen. Dergelijke chatbots hebben extreem veel RAM nodig omdat het miljarden parameters heeft om rekening mee te houden. Deze ‘kennis’ moet snel beschikbaar zijn voor Petra die zondagavond aan ome Chat vraagt om snel een kerstgedichtje te schrijven, maar moet ook beschikbaar zijn voor jou en miljoenen andere mensen.

Om deze kennis snel te bereiken is gewone RAM niet genoeg. Hiervoor gebruiken bedrijven zogenoemde High Bandwidth Memory, of HBM. Dat is een specifiek soort RAM dat extreem veel data kan vervoeren. Makers achter dergelijke chatbots, zoals Google, Microsoft en OpenAI, steken miljoenen in het bouwen van datacenters die deze chatbots de lucht in houden.

Dat kost niet alleen klauwen met geld, maar ook bergen met HBM’s. Het probleem is dat de vraag voor HBM’s zo groot is geworden, dat de fabrikanten meer focus zijn gaan leggen op de productie daarvan. Waarom? Simpel: het levert meer op en er is een constant groeiende vraag naar. Maar dat gaat wel allemaal ten koste van de productie van reguliere RAM.

Om het nog erger te maken kopen grote bedrijven vrijwel alles op. OpenAI heeft bijvoorbeeld een gigadeal gesloten met Samsung voor het kopen van een bizar aantal DRAM, een ander type RAM. De aankoop is zo groot dat het 40 procent van de wereldwijde productie opslokt. Er blijft dus simpelweg niks over voor de consument.

De gevolgen voor je nieuwe smartphone of laptop

Oké, BigTech slokt dus alle productie van RAM en HBM’s op, zodat we nog sneller ‘graag gedaan!’ te lezen krijgen van AI als we ze weer onnodig bedanken. Allemaal leuk en aardig, maar wat doet dat met de prijs van huidige RAM-systemen?

De laagste prijs voor een DDR5 RAM-kaartje van 32 GB lag medio 2023 op zo’n 80 tot 100 euro. Dat was een historisch dieptepunt, omdat we toen nog in een overschot aan RAM zaten. Fabrieken kwamen niet van de voorraden af, dus gingen ze voor een prikkie de deur uit. Twee maanden geleden was de laagste prijs zo’n 150 à 170 euro, bijna een verdubbeling. Als je nu zoekt naar een DDR5 RAM van 32 GB, heb je geluk als je iets van 250 euro vindt, en dan heb je een instapmodel.

Dan hebben we het over RAM dat je vrijwillig in je eigen computer stopt. Daar zien we dus al de gevolgen van, maar is desalniettemin een soort niche. Wat geen niche is, is het RAM-geheugen dat vooraf geïnstalleerd op je laptop of smartphone zit. Daar hebben we nog niet de directe gevolgen voor gezien. Analisten verwachten niet dat de prijzen omhoog gaan, omdat smartphones al tegen een prijsplafond aan zitten. Om de prijzen die we gewend zijn te kunnen matchen, is de verwachting dus dat de smartphones en laptops van 2026 minder snelle RAM-opties krijgen. Kortom: je gaat straks hetzelfde betalen, voor minder.

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste wat tech en culture te bieden heeft 🚀

De laatste ontwikkelingen iedere vrijdag in je mailbox? WANT houdt je op de hoogte!

Onderwerpen

Relevante artikelen