Oplichters slaan op bizarre manier toe via voicemail en WhatsApp

Oplichters maken mogelijk gebruik van jouw stem en AI om via een heel realistisch WhatsApp-spraakberichtje mensen op te lichten.

Online opgelicht worden is een in toenemende mate een groot gevaar. In 2024 was 1 op de 10 Nederlanders slachtoffer van online oplichting. En dat zijn zeker niet alleen digibete ouderen, die in nepmailtjes tuimelen. Nu oplichters vaker hun heil zoeken via WhatsApp en voicemail is het voor iedereen oppassen geblazen. De komst van AI is daarbij funest.

Onlangs is er namelijk een nieuwe oplichtingspraktijk aan het licht gekomen. Eentje waarbij óók de oplettende internetgebruiker snel een misstap maakt. Criminelen weten steeds vaker hun weg naar kunstmatige intelligentie te vinden en dat betekent dat dat voicemailtje of belletje nu wel héél echt klinkt.

Op deze manier gebruiken oplichters AI

Grote kans dat je wel eens een sms of een WhatsApp-berichtje hebt gekregen van een ‘bekende’ die vraagt om geld. Zij het een ouder, een vriend of een kind die op bijzondere wijze zijn of haar telefoon is kwijtgeraakt. “Zou je me wat geld over kunnen maken?” is steevast de vraag. Bij dit soort berichten moet je goed opletten, maar iemand die enigszins mediavaardig is prikt hier zo doorheen.

Dat is met de komst van AI wel anders. De Britse krant The Guardian waarschuwt namelijk voor een nieuwe oplichtingspraktijk die veel slachtoffers maakt. Criminelen kunnen namelijk met AI een stem nabootsen. Daarvoor hebben ze slechts een paar seconden stemgeluid voor nodig. Ze halen deze ‘voiceclips’ uit filmpjes op social media, telefoongesprekken of een andere video. Vervolgens bellen ze iemand uit de omgeving van degene wiens stem ze nabootsen. Dat slachtoffer trapt dan gemakkelijk in het verzoek om geld over te maken, het is immers alsof je écht die ene kennis, vriend of familielid aan de lijn hebt. Er wordt dan verzocht snel geld over te maken omdat ze zijn betrokken bij een ongeluk, een diefstal of iets anders waar haast bij is geboden.

Deze verzoeken om geld over te maken worden vaak via de voicemail of via WhatsApp-spraakberichten achtergelaten. Dat doen criminelen omdat ze door de mand vallen zodra je tegen de AI-stem praat: het is namelijk een vooraf opgenomen geluidsfragment. Waar je vroeger dus een overduidelijke robotstem aan de lijn kreeg, is het nu alsof je tegen een kennis praat.

Wat kun je tegen deze scam doen?

De AI-gegenereerde stemmen klinken levensecht, want ze nemen accenten, intonatie en emotie over. Wat het nog moeilijker maakt is dat sommige oplichters de ‘Caller-ID’ van een van je kennissen op WhatsApp gebruiken, waardoor het lijkt of het bericht écht van hen is. En aangezien vrijwel iedereen toegang heeft tot AI liggen deze deepfakes steeds vaker op de loer.

Wat kun je doen om je tegen deze WhatsApp-scam te wapenen? Hieronder een aantal tips waarmee je de kans verkleint om ook slachtoffer te worden van deze AI-scam:

• Wees sceptisch bij voicemails die om geld vragen, ook als de stem bekend klinkt. Bel bij twijfel altijd die ene persoon terug
• Spreek met familieleden af hoe jullie elkaars voicemail kunnen herkennen in geval van nood. Bijvoorbeeld verwijzen naar iets dat alleen jullie kunnen weten
• Deel geen stemfragmenten via social media. Ga eens kritisch na via welke manieren oplichters allemaal aan jouw stemgeluid kunnen komen
• Houd in de gaten of jouw bank of telecombedrijf waarschuwt voor oplichters

Experts waarschuwen dat deze manier van oplichten niet meer iets uit een dystopisch scenario is. Het wordt vandaag de dag al gebruikt en oplichters weten steeds beter hun weg te vinden naar de functies van AI. Dit is bovendien niet de enige WhatsApp-scam die nu circuleert. Meer weten? Dat lees je hieronder:

Nieuwe WhatsApp-scam geeft hackers volledige controle over je account: zo werkt het

Onderwerpen

• AI
• Android
• iPhone
• oplichter
• scam
• whatsapp