Amerika, China of toch Rusland: wie is de eigenaar van de maan?

Veel landen hebben op dit moment één grote missie, als eerste (in deze eeuw) landen op de maan. De competitie roept veel vragen op. Misschien wel de belangrijkste: van wie is de maan?

Amerika, China en Rusland zijn bezig met het plannen van een maanlanding. Het land dat als eerste op het hemellichaam landt, zal de eerste zijn in meer dan 50 jaar. De laatste keer dat een mens voet zette op de maan, was in 1972 tijdens de Apollo 17-missie.

Het is een interessante competitie om te volgen, maar ook een beetje vreemd. Want kun je zomaar een hemellichaam zoals de maan opeisen? En van wie is hij überhaupt? Wij zochten het voor je uit.

Waarom we zo graag willen weten van wie de maan is

Misschien vraag je je af waarom het zo belangrijk is dat we een antwoord op deze vraag krijgen, omdat de maan zich niet op de aarde bevindt. Toch is het een kwestie die veel invloed kan hebben op wat er op de maan gebeurt.

Elke cultuur op aarde heeft namelijk haar eigen ideeën over de maan. Sommige mensen vinden bijvoorbeeld dat de sporen van de eerste maanlanding moeten worden beschermd als onderdeel van de menselijke geschiedenis, maar er zijn nog geen regels die bepalen wat er wel en niet mag op de maan.

Veel gemeenschappen beschouwen de maan als heilig. Voor sommigen is de maan verbonden met goden, zoals Chandra voor hindoes, Tsukuyomi voor Shinto-gelovigen, Alignak voor de Inuit, Artemis voor de Grieken, en Khonsu voor de Egyptenaren.

Maar naast haar spirituele betekenis is de maan ook een fysieke plek. Veel regeringen en bedrijven zien het ruimteobject steeds meer als een bron van bepaalde stoffen, zoals brandstof en water, of als een locatie voor wetenschappelijke onderzoeken. Maar dit roept vragen op over wie het recht heeft om te beslissen wat er met de maan gebeurt.

Welk land is de eigenaar van de maan?

Het moeilijke aan ruimte-ethiek is niet alleen het bedenken van oplossingen voor de problemen, maar vooral wie mag beslissen wat er met de ruimte gebeurt. Mag een privébedrijf zomaar de maan exploiteren of afval dumpen? En hoe kunnen landen het eens worden over het gebruik van het ruimteobject?

Internationaal recht speelt hier een belangrijke rol. Er zijn al een paar basisregels vastgesteld. Het Ruimteverdrag is een goed voorbeeld. Hierin staat dat geen enkel land de ruimte mag ‘claimen’ en dat de maan alleen voor vreedzame doeleinden mag worden gebruikt.

Andere voorbeelden zijn het Registratieverdrag en het Reddingsverdrag. Volgens het Registratieverdrag moeten landen hun ruimtevaartuigen bij de Verenigde Naties registreren. Dit helpt om botsingen in de ruimte te voorkomen. Het Reddingsverdrag zegt dat landen ruimtereizigers moeten helpen als ze in nood zijn.

Gevaarlijke gevolgen

De laatste jaren zie je steeds vaker in het nieuws dat landen zoals de VS, China, India en Rusland strijden om als eerste op de maan te landen. De eerste zijn die zich daar vestigt, is een belangrijke manier voor een land om zijn macht, rijkdom en technologie te laten zien.

Maar het betekent ook dat ze als eerste kunnen kiezen waar ze landen, als eerste gebruik kunnen maken van stoffen op de maan en als eerste kunnen bepalen welke delen van de maan beschermd moeten worden.

Deze competitie kan voor veel problemen zorgen op de maan. Landen of bedrijven kunnen ethische regels negeren om hun doel te bereiken. Dit kan leiden tot uitbuiting van werknemers, onnodige risico’s voor astronauten of schade aan het milieu hier op aarde.

Veel ethici willen voorkomen dat we zomaar vooruit stormen naar de ruimte, om te voorkomen dat de eerste die er arriveert, regels oplegt aan een plek die tot nu toe van ons allemaal is geweest – maar tegelijkertijd van niemand.

Science fiction in het echt: China wil ondergrondse basis op maan

Onderwerpen

• china
• maan
• NASA
• rusland
• verenigde staten