Het is duidelijk: een dag op aarde duurt geen 24 uur meer

Wetenschap Dennis Mons 15 aug 2022
Leestijd: 3 minuten

De rotatie van de aarde versnelt. En als het zo doorgaat, slingert onze planeet binnen een paar miljoen jaar ons van haar bips als een stelletje parasieten.

Oké, we chargeren een beetje, maar het simpele feit dat tijd op aarde niet meer hetzelfde verloopt sinds, bijvoorbeeld, een jaar geleden, is ook een feit. De aarde roteert steeds sneller en dat is al enige tijd zo.

We hebben een aantal vaste gegevens: de zon komt op in het oosten, we weten wanneer de seizoenen starten en een dag duurt 24 uur. Maar dat laatste is niet helemaal waar, want de aarde roteert sinds 2020 sneller en sneller om haar as.

Wetenschappelijk mysterie

Het frappante is dat wetenschappers geen idee hebben hoe dat komt. Ze houden de rotatie en dus tijd nauwkeurig bij met atomische klokken. En op 29 juli van dit jaar hebben we de kortste dag ooit gehad.

aarde rotatie
Round round baby right round (Afbeelding: NASA)

Het sneller ronddraaien van onze planeet zorgt dus voor kortere dagen. Reken er zeker niet op dat het een uurtje is zodat je vroeg naar huis kunt; het gaat (vooralsnog) om milliseconden.

Een dag duurt zo’n 86.400 seconden, 2020 kende 28 dagen die de kortste waren sinds wetenschappers in 1960 nauwkeurige metingen begonnen te verrichten. Allemaal korter dus dan 86.399.999 seconden en de kortste, 19 juli, was 1,47 milliseconden – duizendsten van een seconde – korter.

Op 29 juli? Die dag duurde ‘slechts’ 86.399,99841 seconden en dus 1,59 milliseconden korter was.

aarde rotatie
Grafiek van de kortste dagen in de afgelopen jaren (Afbeelding: Time and Date)

Waarom draait de aarde sneller rond?

Een aantal aangedragen hypotheses stelt dat het wellicht komt door de kern van de aarde zelf, een eventueel effect door oceanen of zelfs het klimaat. Er zijn natuurlijk wel andere theorieën.

“Na de ijstijd begonnen ijsplaten zich naar de noord- en zuidpool te bewegen”, stellen onderzoekers Matt King en Christopher Watson op The Conversation. “Zie het als een balletdanser die zijn armen naar binnen brengt en daardoor sneller gaat draaien. Het gewicht van de aarde gaat dus naar het middelpunt en daardoor roteert de aarde 0,6 milliseconden sneller per honderd jaar.”

Een ander interessant punt is de invloed van de maan. Zoals we allemaal weten heeft de zwaartekracht van onze satelliet een enorme invloed op (onder andere) onze oceanen, waardoor we eb en vloed hebben. Maar de maan schuift elk jaar zo’n vier centimeter van ons vandaan. En dat kan zeker invloed hebben op de rotatie van de aarde.

Ook wordt het Chandler-effect aangehaald (nee niet die gast van Friends). Het is een verschuiving van de as van de aarde ten opzichte van ons zonnestelsel waardoor ze kleine beetjes heen en weer schommelt.

aarde chandler effect
Chandler-effect (Afbeelding: NASA)

Gaan we allemaal dood?

Het antwoord is ja. We gaan allemaal dood. Maar gaat de gehele aarde naar zijn knoppen? Over zo’n vijf miljard jaar zeker weten, aangezien de zon dan op is en vervolgens de aarde verslindt.

In vrolijker nieuws: de versnelling van de aarde zal zo’n vaartje qua doemscùnario echter niet nemen. De effecten ervan worden vooralsnog gezien als onschuldig.

Heeft het effect op ons allen? Het kan zijn dat je Apple Watch constant bezig is met de ‘echte’ tijd, maar belangrijker nog; ruimtevaartbedrijven, vliegtuigbedrijven en andersoortige diensten van tijd en GPS moeten deze kleine variaties in acht nemen.

Goddank is dat in hele, héle kleine stapjes en hebben we atomische klokken.

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Het beste wat tech en culture te bieden heeft 🚀

De laatste ontwikkelingen iedere vrijdag in je mailbox? WANT houdt je op de hoogte!

Onderwerpen